Ludzie uwielbiają dokarmiać ptaki! Sikorka w karmniku i dziecko przy oknie, a jak wpadnie sójka to cała rodzina się zbiegnie. I bardzo dobrze… Tylko prowokuje to do zadania pytania – dla kogo dokarmianie – dla ptaków czy dla ludzi? I odpowiedź wcale nie jest łatwa. I nie musi być rozłączna: albo – albo. Chociaż wielu postronnym miłośnikom przyrody dokarmianie ptaków wydaje się najbardziej pożyteczną działalnością, to wcale tak nie jest.
Powstają dziesiątki prac naukowych pokazujących, że niepotrzebnie to uzależnia ptaki od człowieka, że pokarm jest podłej jakości, że karmniki to siedliska brudu i chorób? Możemy ignorować te liczne komunikaty i dalej działać po omacku. Tylko czy jest to aktywność dobra dla ptaków? Moim zdaniem – nie. Z drugiej strony zimowe dokarmianie ptaków w naszej strefie klimatycznej to nie tylko chwilowa moda, ale utrwalony obyczaj. Jedna z piękniejszych przyczyn poznawania dzikiej przyrody. Tak się może rozpocząć przygoda z poznawaniem natury, a ptaków w szczególności. Warto zatem podejść do dokarmiania ptaków z głową? W dziale OneHealth chcemy właśnie promować racjonalne postawy. Nie stawiać sprawy na ostrzu noża, ale rozumieć argumenty różnych stron sporu i podejmować racjonalne decyzje.
Od kilku lat polskie badania dokarmiania ptaków należą do światowej czołówki. Świadczą o tym miejsca publikacji i percepcja (cytowania) opublikowanych prac. To jednak za mało dla codziennego miłośnika ptaków. Jego interesuje tzw. konkret – co wynika z naszych badań? Czy są jakieś praktyczne wskazówki dla lepszego dokarmiania ptaków? Zacznijmy od przypomnienia wielokrotnie powtarzanego komunikatu. Primum non nocere, czyli po pierwsze nie szkodzić. W przypadku dokarmiania będzie to przede wszystkim kierowanie się potrzebami ptaków, a dopiero potem naszym dobrym samopoczuciem z dobrze wykonanego obowiązku.
Aby móc kierować się potrzebami ptaków w pierwszej kolejności trzeba je poznać, nie dla wszystkich jest to niestety oczywiste.Pamiętajmy też, że jeżeli już zdecydujemy się na zimowe dokarmianie ptaków - róbmy to regularnie. Ptaki szybko przyzwyczajają się do takiego źródła pokarmu i dłuższe przerwy w dostarczaniu im pożywienia mogą być dla nich niebezpieczne. Wykładajmy tylko tyle pokarmu ile ptaki mogą szybko zjeść, chodzi o to, aby nie pleśniał i nie zamarzał. Zadbajmy o czyste i profesjonalne sposoby dokarmiania. Dlatego wymyśliliśmy karmnik typu „Profesor”. Nie służy on wyłącznie eksperymentom. Został zaprojektowany tak, by podawać różne rodzaje karmy i tym samym uczynić miejsce atrakcyjnym dla wielu gatunków, a ponadto opiera się na systemie wyciąganych szuflad, umożliwiających łatwe utrzymanie higieny.
Moje marzenie jako miłośnika ptaków? Tak, owszem, posiadam. Znacznie większe niż żeby ptakom nie szkodzić Chciałbym im nawet pomagać. Ptaki są wymęczone po sezonie lęgowym i po trudach jesiennego pierzenia czy wędrówki. Znikł z pól miedze, a wraz z nimi chwastowiska z życiodajnymi chwastami. To tak, wróble domowe, mazurki, dzwońce, szczygły i makolągwy regenerowały swoje siły witalne. Albo sikory i kowaliki na resztkach odkładanej zdrowej słoniny po świniobiciu czy też fragmentach baraniego łoju. Taki typ rolniczego gospodarowania być może bezpowrotnie przeminął. Czy jest to kosztowne dla ptaków? Tak, bardzo. Czy możemy im pomóc? Myślę, że tak.
Stad nasz kolejny pomysł – badania nad przygotowaniem pokarmu funkcjonalnego. Solidnie zbilansowanego od strony zapotrzebowanie energetycznego, witaminowego i mineralnego. Przed nami pewnie długa droga. Na początku małoskalowe eksperymenty naukowe, później testy na podwórkach. Początkowe koszty spore – taki los innowatorów. Jeśli ktośchciałby się włączyć do współpracy to gorąco zachęcam!
Literatura
Dwa przykłady badań naukowych opartych o wykorzystanie karmnika typu Profesor:
https://www.nature.com/articles/srep11858
https://www.nature.com/articles/srep28575
Prace zostały opublikowane w bardzo prestiżowym czasopiśmie ScientificReports – doczekały się już kilkunastu cytowań, nie tylko w branżowych czasopismach, ale i w zagranicznych książkach. Było warto!
