Jelenie (coraz bardziej) w cenie!

prof. Piotr Tryjanowski
agroekosystem one health wspolne zdrowie jelenie w cenie portal ceny rolnicze pl 1

Hodowla jeleniowatych - głównie jeleni szlachetnych, sika i danieli - w Europie Środkowej, w tym także w Polsce cieszą się coraz większym zainteresowaniem.

 

Jeleniowate należą do rzędu parzystokopytnych, podrzędu przeżuwaczy. Ta podstawowa informacja, pozwala sobie wyobrazić, jak od jelenia blisko do krowy. Wiemy, że do dość ryzykowne poszukiwanie podobieństw, ale dzięki temu możemy sobie wyobrazić potencjalne znaczenie gospodarcze jeleniowatych. Tak się postrzega na przykład jelenie (kilku gatunków) hodowane na Nowej Zelandii. Choć hodowla fermowa jeleniowatych swoje początki miała już w starożytności i obejmowała tereny Europy i Azji, to właśnie dzisiaj antypody są jej biznesowym i naukowym centrum. To właśnie stamtąd moda na wykorzystywanie fermowe jeleniowatych powraca do Europy i to stamtąd trafiają praktycznie wszystkie najnowocześniejsze metody hodowlane, łącznie ze wspomaganiem rozrodu. Początków współczesnej hodowli jeleniowatych należy szukać na fermach w Nowej Zelandii oraz Szkocji, gdzie z różnych przyczyn fermowe utrzymywanie jeleni zaczęło się w pewnym momencie intensywnie rozwijać. Nowa Zelandia borykała się wówczas z problemem zbyt dużej liczby jeleni, a tym samym ogromnych szkód w uprawach powodowanych przez żerujące na nich zwierzęta. Hodowlą jeleniowatych na fermach starano się zastąpić odstrzały redukcyjne zwierząt. W Szkocji natomiast chciano sprawdzić, czy jeleniowate mogą w pewnym stopniu zastąpić hodowane w tamtejszym klimacie gatunki zwierząt gospodarskich. Oba eksperymenty udały się na tyle, że zarówno Nowa Zelandia, jak i Szkocja są obecnie liderami w hodowli jeleniowatych.

Jeleniowate są hodowane głównie dla mięsa i poroża, ale mają też olbrzymie znaczenie jako lokalna atrakcja turystyczna.

Biorąc pod uwagę wiele czynników, zarówno tych ekonomicznych, jak i środowiskowych, sądzimy, że przyszłość hodowli jeleniowatych w Polsce wygląda obiecująco. Ich hodowla fermowa wydaje się być bardzo atrakcyjną gałęzią produkcji zwierzęcej pod wieloma aspektami. W Polsce występuje przecież sporo słabej jakości gleb, na których nie jest opłacalna produkcja roślinna, a które doskonale nadają się na pastwiska dla ekstensywnej hodowli jeleniowatych. Mięso jeleniowatych charakteryzuje się bardzo dobrą jakością oraz jest produktem ekologicznym - na te cechy konsumenci zwracają coraz większą uwagę. Jelenina zawiera bardzo dużo białka (średnio 22,25% białka ogólnego u byków jelenia szlachetnego), a niewiele tłuszczu (średnio 1,07% tłuszczu  u byków jelenia szlachetnego) , a ponadto zawiera najwięcej żelaza (hemowego, czyli tego najlepiej przyswajalnego) spośród wszystkich najpopularniejszych rodzajów mięs. Mięso jeleniowatych pochodzące z ferm jest produktem bardzo bezpiecznym i pewnym - zwierzęta są pod stałym nadzorem lekarza weterynarii i są regularnie odrobaczane. Planując utworzenie fermy, warto wzorować się na hodowli jeleniowatych w Nowej Zelandii, obecnie rozwijanej w bliźniaczy sposób koło Bratysławy, ponieważ to właśnie tam uzyskiwane są najlepsze wyniki hodowlane. Hodowla jeleniowatych to także zmiany ekosystemowe, fantastyczne chociażby do badań aspektów tzw. „Wspólnego Zdrowia”.

Wszystko to sprawia, że chcemy współpracować z najlepszymi!

 

Za możliwość obejrzenia fantastycznej hodowli jeleniowatych na południu Słowacji chcemy podziękować przede wszystkim dr. Jaroslavowi Pokorádiemu i dr. Romanowi Cieślarowi;  więcej szczegółów zainteresowani znajdą tutaj: www.xcell.sk

 

Literatura dotycząca hodowli i wykorzystania jeleniowatych, a także problemów związanych z obecnością introdukowanych gatunków jest bardzo obszerna. Poniżej przedstawiamy kilka wybranych pozycji:

 

Biedrzycka, A., Solarz, W., & Okarma, H. (2012). Hybridization between native and introduced species of deer in Eastern Europe. Journal of Mammalogy, 93(5), 1331-1341.

Bobek, B., Morow, K., Pierzanowski, K., & Kosobucka, M. (1992). Jeleń, monografia przyrodniczo - łowiecka. Warszawa: Wydawnictwo Świat.

Daszkiewicz, T., Janiszewski, P., & Wajda, S. (2009). Quality characteristics of meat from wild red deer (Cervus elaphus L.) hinds and stags. Journal of Muscle Foods, 20(4), 428-448.

Dmuchowski, B., & Krzywinski, A. (1997). Hodowla fermowa jeleniowatych-swiatowe trendy a sytuacja w Polsce. Przegląd Hodowlany, 65(04), 17-18.

Florek, M. , & Drozd, L. (2013). Związki bioaktywne w mięsie jeleniowatych. Medycyna Weterynaryjna, 69(9), 535-539.

Jaczewski, Z. (1992). Poroże jeleniowatych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.

McDowell, R. W. (2009). The use of safe wallows to improve water quality in deer farmed catchments. New Zealand Journal of Agricultural Research, 52(1), 81-90.

Pawlak, P. (2014) Organizacyjno – techniczne aspekty urządzania ferm jeleniowatych na przykładzie Stacji Badawaczej Instytutu Parazytologii PAN w Kosewie Górnym. Praca inżynierska, Instytut Zoologii, WHiBZ, UP w Poznaniu.

 

Prof. dr hab. Piotr Tryjanowski

Lek. wet. Patrycja K. Kwiatkowska

Instytut Zoologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

 Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

prof. Piotr Tryjanowski
Autor: prof. Piotr Tryjanowski
Dyrektor Instytutu Zoologii w Poznaniu; zajmuje się funkcjonowanie krajobrazu rolniczego. Bada przede wszystkim ptaki, płazy i ssaki. Szczególnie zainteresowany interakcjami zwierząt dzikich i udomowionych. Miłośnik tradycyjnego pasterstwa, owiec, serów i win Środkowej Europy.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.   Wszystkie artykuły autora
Najnowsze artykuły autora:

Loading comments...

Obserwuj nas w Google News 

i czytaj materiały szybciej niż inni

Google Icons 16 512

Dołącz teraz