Rok po zakończeniu obowiązywania systemu kwotowego, w którym tego lata ceny cukru na świecie i w UE osiągnęły najniższe w historii poziomy - znacznie poniżej progu referencyjnego i kosztów produkcji w UE - sektor produkcji cukru buraczanego w UE nadal boryka się z poważnymi zawirowaniami. Dodatkowo nadmiernie restrykcyjne decyzje dotyczące stosowania środków ochrony roślin i nowych technik hodowlanych mają negatywny wpływ na europejskich plantatorów, którzy zawsze byli w czołówce wdrażania innowacji i zrównoważonych praktyk.
Podsumowując tą niekorzystną sytuację, europejscy plantatorzy wzywają do podjęcia pilnych działań i zaprzestania przez instytucje unijne polityki typu "poczekamy i zobaczmy". Obecny poważny kryzys zagraża stabilności finansowej gospodarstw rolnych i prężności unijnego sektora cukrowniczego. Jedynym wygranym reformy jest przemysł spożywczy wykorzystujący cukier, który w ciągu jednego roku zyskał 1,5 miliarda euro kosztem rodzin rolniczych.
Zmiana unijnego sektora cukru z importera netto na eksportera netto znacząco zmieniła strukturę cen w UE. Ale przy produkcji i eksporcie (około 3,2 mln t w roku 2017/18) znacznie niższych niż w Brazylii, Indiach i Tajlandii, sektor cukru buraczanego w UE nie wpływa na kształtowanie się cen. Światowe potęgi, działania spekulantów i kraje trzecie, które sprzedają poniżej kosztów produkcji subsydiowany cukier na rynku światowym są przyczyną wahań cen i obecnego załamania cen cukru (minus 26% w UE od września 2017 r.).
Reagowanie plantatorów z UE na czynniki rynkowe jest ograniczane przez rygorystyczność, niską przejrzystość ram kontraktacji i słabnącą pozycję plantatorów buraków. Przewiduje się, że produkcja cukru w UE w roku 2018/19 będzie niższa, ale nie z powodu znacznego spadku areału uprawy buraków, ale z powodu trudnych warunków klimatycznych latem i słabych plonów w wielu regionach, co dodatkowo pogłębi bardzo złą sytuację finansową plantatorów buraków. Wstępne szacunki CIBE na kampanię 2018/19 pokazują spadek produkcji w UE o około 2,4 mln t.
Niedawne decyzje UE przeciwko stosowaniu środków ochrony roślin w zaprawianych nasionach buraka i przeciwko stosowaniu nowych technik hodowlanych jeszcze bardziej zagrażają obecnej i przyszłej konkurencyjności sektora w porównaniu z państwami trzecimi.
Prężność sektora cukru w UE jest zagrożona z powodu braku odpowiednich siatek bezpieczeństwa, narzędzi zarządzania ryzykiem oraz niemożności ochrony przez plantatorów ich marży i dochodów.
W celu zachowania zrównoważonej uprawy buraków w UE, standardów życia społeczności wiejskiej oraz możliwości wytwarzania wysokiej jakości produktów (co jest zgodne z celami okreslonymi przez unijne instytucje) CIBE wzywa do:
- dalszego postępu w zakresie tworzenia klarownych ram dla kontraktacji buraków cukrowych: CIBE wzywa do większej przejrzystości w zakresie zawierania umów na dostawy buraków, ustalania cen, wskaźników, klauzul dotyczących podziału wartości, wprowadzenia możliwości zabezpieczeń dla plantatorów przed zmianami na rynku oraz do wprowadzenia zakazu nieuczciwych praktyk handlowych,
- dostępu do skutecznych narzędzi zarządzania ryzykiem: CIBE wzywa do udostępnienia "zestawu narzędzi", aby rolnicy mieli możliwość radzenia sobie z ryzykiem klimatycznym oraz wyższą zmiennością cen, marż i przychodów. Na przykład UE i państwa członkowskie powinny przygotować i szybko wdrożyć narzędzie stabilizacji dochodów w sektorze produkcji buraków cukrowych. Wdrożenie odpowiedniej siatki bezpieczeństwa w przyszłej WPR 2021-2027 musi być dostosowane do rzeczywistości: obecne narzędzia (pomoc do prywatnego przechowywania, przepisy WOR dot. braku równowagi rynkowej) nie są w stanie ograniczyć spadku dochodów plantatorów buraków,
- przyznania dodatkowego limitu czasu oraz wsparcia finansowego, aby zareagować na zakaz stosowania środków ochrony roślin oraz rozwój alternatywnych i zrównoważonych produktów i praktyk,
- wprowadzenia równych szans konkurowania z krajami trzecimi: CIBE wzywa do zaprzestania przyznawania koncesji na dostęp do rynku, konieczny jest również nacisk na kraje, które sprzedają poniżej kosztów produkcji subsydiowany cukier na rynku światowym. Plantatorzy w UE są najbardziej wydajnymi plantatorami na świecie, ale nie mogą rywalizować z konkurentami, którzy mogą stosować środki ochrony roślin zakazane w UE, nie mogą konkurować z deprecjacją waluty brazylijskiej, nie mogą konkurować z subsydiami eksportowymi wprowadzonymi przez niektóre kraje.
Źródło: kzpbc.com.pl
