W 2016 roku podstawową formą zagospodarowania państwowych gruntów była dzierżawa. Agencja Nieruchomości Rolnych w tym okresie wydzierżawiła 59,3 tys. ha. Prym pod tym względem wiodło woj. zachodniopomorskie, w którym wydzierżawiono ponad 12 tys. ha.

Dzierżawa nieruchomości rolnych
Na terenie województwa zachodniopomorskiego, w poszczególnych Sekcjach Zamiejscowych Gospodarowania Zasobem (SZGZ), wydzierżawiono:  w Szczecinku – 3687 ha, w Pyrzycach – 2452 ha, w Kołobrzegu – 1950 ha, w Stargardzie – 1849 ha, w Nowogardzie – 1626 ha oraz w Gryficach – 468 ha.  

Do sierpnia 2016 r. obowiązywały zasady, według których wywoławczy czynsz dzierżawny ustalany był w oparciu o ceny sprzedaży nieruchomości z Zasobu. Wzrost cen nieruchomości, w ostatnich latach, przekładał się bezpośrednio na wysokość wywoławczego czynszu dzierżawnego. 

Od 20 sierpnia 2016 r. wysokość czynszu dzierżawnego za jeden hektar gruntu regulowana jest rozporządzeniem ministra rolnictwa. Nowe zasady naliczania czynszu dzierżawnego opierają się o klasę bonitacyjną ziemi i okręg podatkowy. Średni czynsz dzierżawny dla umów dzierżawy zawartych w 2016 r. w ANR wynosi 12,6 dt, czyli ok. 770 zł rocznie za hektar. Natomiast w woj. zachodniopomorskim średni roczny czynsz dzierżawny wyniósł 7,8 dt/ha i był jednym z najniższych w kraju.

Sprzedaż państwowych gruntów
W 2016 roku Agencja sprzedała prawie 18 tys. hektarów i wykonała roczny plan na poziomie ok. 85 proc. Ziemia była sprzedawana w przetargach, ale także w trybie bezprzetargowym dla dotychczasowych dzierżawców w ramach kontynuacji rozpoczętych jeszcze w 2015 r. procedur sprzedaży, co umożliwiła ustawa z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw. Ponad 90% transakcji dotyczyło sprzedaży gruntów na rzecz rolników (dotychczasowych dzierżawców) powiększających swoje gospodarstwa. W ten sposób w ramach pierwszeństwa nabycia do rolników trafiło znacznie ponad 14 tys. ha. Na cele inwestycyjne sprzedano 655 hektarów. Rolnicy również nabyli od ANR w ub.r. w trybie przetargów ograniczonych grunty o pow. 530 hektarów. W tym trybie Agencja wyłącznie oferowała nieruchomości rolne nie przekraczające powierzchni 2 ha.

Największy areał został sprzedany w województwach: wielkopolskim 3,4 tys. ha, lubuskim 2,7 tys. ha, zachodniopomorskim 1,8 tys. ha oraz kujawsko-pomorskim i warmińsko-mazurskim (po ok. 1,5 tys. ha). W skali kraju średnia cena sprzedaży 1 ha gruntu rolnego wyniosła 32,2 tys. zł. Najwyższe średnie ceny Agencja uzyskała w województwach: śląskim (51,2 tys. zł), łódzkim (46,8 tys. zł) i wielkopolskim (45,7 tys. zł). A najniższą średnią cenę sprzedaży uzyskano w woj. lubelskim (17,7 tys. zł).

Nieodpłatne przekazania gruntów
Agencja Nieruchomości Rolnych w 2016 roku nieodpłatnie przekazała ponad 2100 ha gruntów rolnych w całym kraju. Ziemię dostały m.in. jednostki samorządu terytorialnego, które otrzymują grunty na realizację zadań własnych. Na przekazanych działkach powstają obiekty rekreacyjno-sportowe, kulturalne oraz użyteczności publicznej, takie jak: hydrofornie, studnie głębinowe, przepompownie i oczyszczalnie ścieków, drogi dojazdowe, a od 2012 r. także cmentarze. W ubiegłym roku w woj. zachodniopomorskim przekazano nieodpłatnie 342 ha gruntów.

Źródło: ANR