Od stycznia 2015 roku każdego rolnika w kraju będzie obowiązywało tak zwane zazielenienie.
Od spełnienia warunków praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska będzie zależało otrzymanie przez rolnika dodatkowej płatności w wysokości ok. 74 euro. Niespełnienie tych praktyk będzie skutkowało w 2015 i 2016 nieotrzymaniem tej kwoty, a w latach następnych nawet pomniejszeniem pozostałych płatności dla gospodarstwa. Dlatego warto pomyśleć o tym wcześniej.
W ramach zazielenienia obowiązują trzy główne praktyki. Pierwsza tak zwana dywersyfikacja upraw. Dotyczy ona gospodarstw posiadających powyżej 10 ha gruntów ornych. W mniejszych nie ma obowiązku przestrzegania tego obostrzenia. W gospodarstwach od 10 ha i więcej trzeba przestrzegać tej praktyki. Pierwsza grupa gospodarstw od 10 do 30 ha gruntów ornych musi uprawiać więcej niż 1 roślinę na terenie swojego gospodarstwa. Jednak żadna z uprawianych roślin nie może zajmować więcej niż 75% powierzchni gruntów ornych. Co ciekawe zboża ozime i jare tego samego rodzaju zostały potraktowane jako inna uprawa. W gospodarstwach powyżej 30 ha gruntów ornych muszą być już 3 rośliny. Powierzchnia uprawna żadnej z nich nie może przekraczać powyżej 75% ogólnej powierzchni gruntów ornych, oraz dwie rośliny razem nie mogą zajmować więcej niż 95% powierzchni gruntów ornych. Praktyki te nie dotyczą gospodarstw w których trwałe użytki rolne lub inne użytki zielne zajmują powyżej 75% powierzchni użytków rolnych.
Drugą praktyką w ramach zazielenienia jest zakaz przekształcania trwałych użytków rolnych, które są cenne przyrodniczo (Obszar Natura 2000). Rolnik o tym, czy posiada w gospodarstwie takie użytki zostanie osobiście poinformowany przy otrzymaniu karty informacyjnej dołączanej do wersji spersonalizowanej wniosku o płatność za 2015 rok. Gdy rolnik nie zastosuje się do tych wytycznych otrzyma karę finansową, a dodatkowo będzie musiał także przywrócić przekształcony użytek zielony do stanu poprzedniego. Kontrole będą przeprowadzane w okresie od 15 maja do 15 lipca każdego roku. Kolejnym obostrzeniem ma być objęty całkowity obszar użytków rolnych w kraju. Nie będzie mógł on zmniejszyć się o więcej niż 5% w porównaniu do roku referencyjnego, jakim będzie rok 2015. Gdyby próg ten został przekroczony zostanie w kraju wprowadzony program naprawczy.
Trzecim wymogiem zazielenienia jest utrzymanie tzw. obszarów proekologicznych. Zostaną nim objęte gospodarstwa powyżej 15ha GO. Na te gospodarstwa zostanie nałożony wymóg posiadania 5% GO pod tzw. obszarami proekologicznymi lub prowadzenie tzw. praktyk równoważnych. Do praktyk równoważnych zaliczane są: ugorowanie gruntów ornych, elementy krajobrazu chronione przez kodeks dobrej praktyki rolniczej, strefy buforowe, obszary zalesione po 2008 roku, międzyplony lub uprawy zielone w postaci wsiewek traw lub mieszanek poplonowych wysiewanych do 30 września. Bardzo ważne jest żeby mieszanki te składały się przynajmniej z dwóch gatunków roślin i obie rośliny nie mogą być zbożami. Ponadto udział głównego składnika mieszanki nie może przekraczać 80%.Przelicznik takich upraw wynosi 0,3. Co oznacza, że każdy hektar obsiany w ten sposób to 0,3 ha obszaru proekologicznego. Nieco lepiej ma się sytuacja z roślinami wiążącymi azot w siewie czystym, które posiadają przelicznik 0,7. Więcej szczegółowych informacji można znaleźć na stronach internetowych Ministerstwa Rolnictwa.
Dla portalu cenyrolnicze.pl:
mgr inż. Mariusz Kowalski
Katedra Agronomii
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu